آیا روایت «أنا مدینة العلم» با سند معتبر در منابع اهل سنت نقل شده است؟قسمت دوم

سلمة بن کهیل:

2046 سلمة بن کهیل أبو یحیى الحضرمی من علماء الکوفة رأى زید بن أرقم وروى عن أبی جحیفة وعلقمة وعنه سفیان وشعبة ثقة له مائتا حدیث وخمسون حدیثا مات 121 ع

سلمة بن کهیل، ثقه است و دویست و پنجاه حدیث از او (در صحاح سته) نقل شده است.

الکاشف  ج1، ص454

أبو عبد الله الصنابحی:

3952 عبد الرحمن بن عسیلة بمهملتین مصغر المرادی أبو عبد الله الصنابحی ثقة من کبار التابعین قدم المدینة بعد موت النبی صلى الله علیه وسلم بخمسة أیام.

العسقلانی الشافعی، أحمد بن علی بن حجر ابوالفضل (متوفاى852هـ)، تقریب التهذیب، ج1 ص346، تحقیق: محمد عوامة، ناشر: دار الرشید - سوریا، الطبعة: الأولى، 1406 - 1986.

شرح حال ابوطاهر سلفی:

از آن جائی که ممکن است کسى اشکال بگیرد که ما ابوطاهر سلفی و کتاب او را نمى‌شناسیم، در این جا به صورت کوتاه به معرفى و کتابش خواهیم پرداخت .

شمس الدین ذهبى در کتاب سیر أعلام النبلاء ، حدود 30 صفحه در وصف او سخن گفته است که ما به اختصار برخى از کلمات او در سیایش ابوطاهر سلفی می‌آوریم:

السلفی . هو الإمام العلامة المحدث الحافظ المفتی شیخ الإسلام شرف المعمرین أبو طاهر أحمد بن محمد بن أحمد بن محمد بن إبراهیم الأصبهانی الجروانی ...

قال الحافظ المنذری سمعت الحافظ بن المفضل یقول عدة شیوخ الحافظ السلفی بأصبهان تزید على ست مئة نفس ومشیخته البغدادیة خمسة وثلاثون جزءا ...

وکان أوحد زمانه فی علم الحدیث وأعرفهم بقوانین الروایة والتحدیث...  وقال أبو سعد السمعانی فی ذیله السلفی ثقة ورع متقن متثبت فهم حافظ ... .

سلفی، همان کسی که پیشوا، علامه، محدث ، حافظ (کسی که بیش از یک صد هزار حدیث حفظ است) فتوا دهنده، شیخ الإسلام ، آبروی معمرین (آبروی کسانی که زیاد عمر کرده‌اند) بود .

حافظ منذری گفته که از حافظ بن مفضل شنیدم که می‌گفت: تعداد اساتید حافظ سلفی در اصفهان بیش از شش صد نفر بود و کتاب مشیخ البغدادیة او ، سی جزء داشت .

او یگانه زمان خود در دانش حدیث و آشناترین آن‌ها به قوانین روایت و نقل حدیث بود. ابوسعد سمعانی در شرح حال سفلفی گفته: او ثقه، پرهیزگار، استوار، باهوش و فهم قوی و حافظ بود.

الذهبی الشافعی، شمس الدین ابوعبد الله محمد بن أحمد بن عثمان (متوفاى 748 هـ)، سیر أعلام النبلاء، ج 21   ص 5 ـ 24 ، تحقیق : شعیب الأرناؤوط , محمد نعیم العرقسوسی ، ناشر : مؤسسة الرسالة - بیروت ، الطبعة : التاسعة ، 1413هـ .

حاجی خلیفه در باره کتاب مشیخة البغدادیة می‌نویسد:

المشیخة البغدادیة للشیخ الامام أبى طاهر أحمد بن محمد السلفی الأصبهانی المتوفى 576 ست وسبعین وخمسمائة جمع فیها الجمع الغفیر مع فوائد مالا توصف مالا تحصى جملتها تزید على مائة جزء

کشف الظنون  ج 2   ص 1696

مشیخه بغدادیه، از شیخ ، امام أبو طاهر سلفی، مطالب بسیاری همراه با فوایدی که قابل توصیف و شمارش نیست، در آن جمع کرده است که همه آن‌ها از صد جزء نیز بیشتر هستند .

نتیجه: سند این روایت کاملا صحیح است.

خیثمة بن سلیمان 

(176)- [1: 200] حَدَّثَنَا ابْنُ عَوْفٍ، حَدَّثَنَا مَحْفُوظُ بْنُ بَحْرٍ الأَنْطَاکِیُّ، حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ مُحَمَّدٍ الأَنْصَارِیُّ الْکُوفِیُّ، عَنْ أَبِی مُعَاوِیَةَ، عَنِ الأَعْمَشِ، عَنْ مُجَاهِدٍ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمَا مَرْفُوعًا "أَنَا مَدِینَةُ الْحِکْمَةِ، وَعَلِیُّ بَابُهَا"

ابن عباس از رسول خدا (ص) نقل کرده است که فرمود: من شهر حکمت هستم و على دروازه آن است.

الأطرابلسی، خیثمة بن سلیمان (متوفاى343هـ)، من حدیث خیثمة بن سلیمان، ص754، ح176، تحقیق: قسم المخطوطات بشرکة أفق للبرمجیات، ناشر: شرکة أفق للبرمجیات، مصر، الطبعة: الأولى، 2004م.

بررسى سند روایت

محمد بن عوف بن سفیان:

6202 محمد بن عوف بن سفیان الطائی أبو جعفر الحمصی ثقة حافظ من الحادیة عشرة مات سنة اثنتین أو ثلاث وسبعین دعس.

محمد بن  عوف، ثقه و حافظ بوده است.

تقریب التهذیب  ج1، ص500

محفوظ بن بحر:

ابن حبان بستى شافعى در کتاب الثقات  ج9، ص204، شماره: 16026 جزء راویان ثقه آورده و گفته:

مستقیم الحدیث.

احادیث درستى دارد.

موسی بن محمد الأنصاری:

ابن أبى حاتم رازى در الجرح و التعدیل در باره او مى‌نویسد:

711 موسى بن محمد الأنصاری یعد فی الکوفیین... سمعت أبى یقول ذلک نا عبد الرحمن نا أبو سعید بن یحیى بن سعید القطان نا محمد بن الصلت أبو جعفر نا موسى بن محمد الأنصاری الثقة والله... عن یحیى بن معین انه قال موسى بن محمد الأنصاری ثقة. نا عبد الرحمن قال سألت أبى عن موسى بن محمد الأنصاری فقال لا بأس به.

از پدرم که مى‌گفت: «به خدا سوگند او ثقه» است، از یحیى بن معین نقل شده است که او «ثقه» است، و با سند دیگر نقل شده است  که «اشکالى در او نیست».

ابن أبی حاتم الرازی التمیمی، ابومحمد عبد الرحمن بن أبی حاتم محمد بن إدریس (متوفاى 327هـ)، الجرح والتعدیل، ج8، ص711، ناشر: دار إحیاء التراث العربی - بیروت، الطبعة: الأولى، 1271هـ ـ 1952م.

ابن حبان نیز در کتاب الثقات، ج7، ص456، شماره: 10908، نام او را در زمره راویان ثقه آورده است.

ادامه مطلب